Fondo cabecera Concello de Samos

Camiño de Santiago

Plano Camiño de Santiago

O Camiño de Santiago foi catalogado polo Consello de Europa como o "Primeiro Itinerario Cultural Europeo" en 1987 e en 1993 pola UNESCO, como "Patrimonio Mundial da Humanidade". Atopámonos ante un camiño que acadou unha dimensión mundial, xa que atrae millares de persoas dende distintos puntos do planeta á capital de Galicia. Sexa cal sexa o motivo da peregrinación (relixioso, paisaxístico, cultural, ocio) ou o medio utilizado (a pé, bicicleta, cabalo, burro, etc.), ao ter decidido peregrinar a Santiago de Compostela polo Camiño Francés, obrigatoriamente cruzaranse terras samoenses.

Hai diferentes tipos de sinais para indicar o camiño, dende os máis antigos como son os miliarios, utilizados xa polos romanos, aínda que naquela época eran cilindros de pedra, e hoxe, son marcos co símbolo da cuncha e coa inscrición da distancia que hai ata Santiago, ata os máis modernos como as frechas e cunchas amarelas e os sinais metálicos que poderemos ver principalmente nas estradas ou nos camiños asfaltados. Outro bo indicador son as igrexas do camiño, en San Xil do Carballo atópase a fonte de "Os Lameiros" con forma de cuncha de gran tamaño.

Debémoslle ó crego Elías Valiña Sampedro, a sinalización de todo o camiño francés, a partir do ano 1984, en cada desvío con frechas amarelas ou toques amarelos, especialmente onde non había espazo suficiente para debuxar una frecha enteira e ademais o numerou quilometricamente. No camiño están as frechas amarelas en moi diversos lugares: nas pedras, no chan, nos quitamedos, nas casas, nos muros, nas farois, nas árbores...

O peregrino observará que o camiño se bifurca tras saír de Triacastela no camiño polas aldeas do Norte (por San Xil), que consta de 18,37 Km. de percorrido polo concello de Samos, e o Camiño Sur, que pasa pola vila de Samos e ten 24,5 Km. de percorrido. ámbolos dous son itinerarios homologados.

É moi importante ter en conta para o camiñante que ao longo dos dous tramos do concello de Samos atopará moitas áreas recreativas ou de descanso para que o peregrino recupere as súas forzas mentres se deleita coa beleza da paisaxe.

http://www.concellosamos.es/portal_localweb/RecursosWeb/VIDEO/1/CAMINO_FRANCES_EN_GALICIA_MANCOMUNIDADE.mp4

 

O Camiño polas aldeas do Norte do Concello de Samos:

Tras deixar a vila de Triacastela, crúzase a estrada, séguese o camiño cara a aldea de A Balsa que é a última do concello de Triacastela e entrase en San Xil, pertencente xa ó concello de Samos.

San Xil posúe unha capela con cáliz do s. XVI.

Seguindo o camiño atravésase a Fócara no Km 124 e O Real no Km 123.

Despois súbese ao Alto de Riocabo (896 m) cunha pendente do 7% por un camiño onde alterna a terra coas pedras

A uns 3Km chégase a Montán, onde se ven altos muros de pedra e fermosos carballos e onde se pode visitar a súa igrexa.

Continúase por Fontearcuda, no Km 121,5. Pódense ver algunhas pedras e rochas onde os peregrinos deixan os seus pensamentos, pero ó ser o Camiño Francés Patrimonio Mundial da Humanidade, está protexido e polo tanto prohibido escribir nelas.

E, ao deixar atrás a Casa do Franco, chégase á estrada de Samos cara a Pintín e Sarria que ao cruzala, no Km. 121, atopamos a última aldea de Samos no camiño, A Furela. E xa se entra no concello de Sarria polas aldeas de Pintín, Calvor e A Aguiada ata a vila de Sarria.

Na localidade de A Aguiada únense o camiño do Norte e o Sur.

Web da Xunta sobre o Camiño Francés por San Xil:

https://www.caminodesantiago.gal/es/planifica/las-rutas/camino-frances/etapa-triacastela-sarria-por-san-xil?vid=V1

 

O Camiño Sur por Samos

Cando o peregrino opta por esta ruta sorpréndeo a espectacularidade da súa natureza e a viveza dalgunhas árbores que mesmo adquiren a forma de personaxes mitolóxicos de Galicia e terá a sensación de que están a darlle a benvida. Non ía ser menos o maxestoso dos monumentos que se atopan no concello, e en concreto na vila.

Dende Triacastela o camiño segue pola estrada LU-633 durante uns 4 Km, atravesando o desfiladeiro de Penapartida, onde sorprende a grandiosidade das súas rochas e a vexetación, ata chegar a San Cristovo do Real.

Penapartida ten unha especial paisaxe, é onde se atopan as serras do Oribio e A Meda só separadas polo río Sarria. Hai espectaculares caídas de augas e unha vexetación autóctona con abondosos arandos, acivros, castiñeiros, carballos, xestas,etc. No río pódese pescar troita e peixe previo pago do couto onde non sexa pesca libre.

Unha vez que se deixa o asfalto éntrase no Camiño Real ou do Oribio que comeza en San Cristovo do Real. Recibe este nome porque era o camiño que utilizaban os reis para acceder ó mosteiro.

Á beira do camiño vese á esquerda a igrexa románica do século XII de tres naves. O máis destacable é o seu retablo barroco do s. XVII, estilo naif, dun só corpo e con catro columnas salomónicas. O retablo foi restaurado grazas ó interese dos veciños que buscaron a axuda para a súa restauración. Aínda se poden ver restos dos frescos nas paredes. Outro motivo polo que se debe visitar este templo é pola súa integración no entorno, xa que o río Sarria ou Oribio divide este núcleo tipicamente galego coas súas rúas e casas onde semella que se parou o tempo. Seguindo o traxecto á dereita, crúzase a ponte que está xusto en fronte da igrexa. Tamén á esquerda pódese ver un antigo lavadoiro. O chan neste lugar é de cemento, pero poucos metros máis adiante xa é de terra, sobre todo cando pasa pegado ó cemiterio que queda á esquerda.

Para quen queira aloxarse no albergue público da Casa Forte de Lusío, situado nun antigo pazo no que naceu o matemático Vicente Vázquez Queipo, aquí atópase o cartel indicando o desvío e que guía ao peregrino por unha pequena senda que atravesa o río ata chegar ao albergue.

Aquí vese que o camiño se estreita e é como si a natureza o protexese. O entorno desta ruta, que leva á capital do concello, é máis fermoso debido á presenza do río que permite ver unha paisaxe máis variada e rechamante. Ademais ten a vantaxe de poder camiñar entre as impresionantes árbores que protexen dos golpes de calor.

Tras cruzar a ponte vese á esquerda o muíño do Piño de Renche.

Súbese unha pequena costa ata adentrarse na aldea de Renche, á dereita está a igrexa de Santiago de Renche, con vestixios románicos. Esta igrexa está dentro do cemiterio, o que é algo moi habitual en Galicia, aínda que a xente forasteira sorpréndese ao velos tan integrados nos núcleos de poboación. Percórrese unha subida ata chegar á estrada onde hai que ir cara a dereita. Pódese descansar nos bancos á beira da estrada e á sombra das árbores antes de seguir cara Lastres.

Ao retomar o camiño comeza un descenso, crúzase unha ponte, e logo unha pequena subida, e xa se atopa a aldea de Lastres. O camiño estréitase ao pasar a carón dunha fermosa casa cuberta de hedra. A partires de aquí, a natureza é fascinante, o camiñante verase protexido pola envolvente paisaxe.

A seguinte parada é Freituxe, onde tamén hai unha área de descanso á esquerda. Un pouco máis adiante, tras subir unha leve costa, rodeando un muro descubrimos a capela. Posteriormente, o itinerario lévanos a atravesar este lugar ao tempo que descende un pouco e xira á dereita.

Continúa baixando por un chan de pedras e terra. Pásase por unha ponte, xírase á dereita e ó subir, chégase ao núcleo de San Martiño do Real. Existe a lenda de que aquí houbo un antigo mosteiro que foi edificado polo rei asturiano Fruela I (759).

Hai unha igrexa románica de finais do século XII con reformas no frontal. Dispón de canzorros románicos, cabezas de cabalos, carneiros, figuras humanas e xeométricas, ten pinturas ao fresco no seu interior. A fachada é lisa, pero destaca a ventá do centro. A nave é de planta rectangular e dispón dun cabido á entrada. A ábsida, polo exterior, divídese en tres tramos de pilastras de pouco resalte. O muro de tambor é cego e nos costados da nave aprécianse as saeteiras. Aquí vese outro exemplo do cemiterio mesturado coa igrexa no medio da aldea. Subindo uns metros pásase polo túnel ata ver a estrada onde se cruza. Entón comezará o inicio do descenso cara a vila de Samos.

Chama a atención á vista a fermosa capital cos seus monumentos, dende que se chega á muralla de clausura do século XVI que rodea o val e que acompaña ata ver as primeiras casas. Pásase polo medio de Samos descendendo por un camiño empedrado, ata chegar ó centro da vila onde se atopa a Casa do Concello o centro de saúde e a torre do reloxo. A torre foi construída en 1.801 para albergar o antigo reloxo do mosteiro do que hai que destacar o seu fermoso péndulo, nel vense as figuras dun monxe cun compás e un ferreiro cun martelo traballando.

Se se decide a visitar a Abadía (s. VI), a Capela do Ciprés (s. IX), a muralla tardorromana ou o Paseo do Río, terá que ir á dereita.

A Abadía de San Xiao e Santa Basilisa conserva restos dunha igresa románica do século XII, a portada, fachada e escaleiras de caracol. Ambo-los dous claustros chaman a atención do visitante. O claustro pequeno ou das Nereidas é do século XVI, de estilo gótico tardío con bóveda nervada de granito, que cobre toda a pranta baixa. Hai unha fonte barroca das Nereidas s. XVIII e en este claustro, nunha das claves que unen os nervios da bóveda, onde o visitante pode observar o soado medallón coa inscrición "Que miras bobo", gravada polo mestre de obra do claustro, o canteiro monfortino Pedro Rodrígues. O claustro grande s. XVII de estilo clasicista é un dos máis grandes de España (56x56m), ten unha estatua no centro do padre Feijóo, obra do escultor Francisco Asorey. No primeiro andar deste claustro hai pinturas murais sobre a vida de Santo Bieito de Nursia, dos pintores José Luis Rodríguez, Enrique Navarro e Celia Cortés. A igrexa é do século XVIII de estilo clasicista. De pranta basilical con tres naves, cruceiro e airosa cúpula. Posúe 13 retablos de diferentes estilos: renacentista, barroco e clasicista, con magnificas tallas de Moure, Ferreiro e Gambino, e un grandísimo órgano con tres fachadas, que hoxe da un maxestuoso son na misa solemne, ao laude e nos concertos.

Por mor da adopción da regra de S. Benito o mosteiro ocúpase de dar hospitalidade aos peregrinos desde o ano 960 ata os nosos días.

A capela do ciprés ou do Salvador (s. IX) prerrománico con moitos características do mozárabe, e con pinturas ao fresco de influenza astur. A carón dela está o ciprés milenario de 25m de altura.

Dispón dunha área de descanso na cara norte da capela, e tamén se ven os restos da muralla tardorromana, que por sorte aínda se conserva uns metros dela.

Diante da muralla e da capela poderá refrescarse no río ou camiñar polo ¿Paseo do Rio¿ que chega ata a estrada, que ao cruza-la comunícase co paseo que percorre o mosteiro, onde verá o acueducto e a horta. Ten bancos dende onde pode admirar a Abadía.

A ruta xacobea continúa pola estrada atravesando a vila cara Sarria, pasa por diante do monumento ao peregrino, onde todos se fan unha foto.

Seguindo, á esquerda está a área de descanso de Foxos que é coñecido como o museo da pedra. Dende aquí ata Santiago quedan 128Km.

Uns 600 metros máis adiante, temos á esquerda a área recreativa de Teiguín con pistas deportivas e piscinas, e uns pasos máis adiante, máis o menos entre 25-50 metros, está á dereita a capela de Santo Domingo de Teiguín que é do século XVIII, retablo barroco con Sto. Domingo de Silos.

Continúa por un carreiro anexo á estrada LU-633 onde un sinal amarelo no chan indica que o camiño vai pola dereita. Tras exceder o mesón da Pontenova hai un sinal indicando o camiño ata a igrexa de Santalla de Pascais. Este camiño podemos dicir que está "encaixado" por tratarse dunha senda moi estreita e hendida no terreo ata chegar á pista que une o lugar de Aroxo e a aldea de Pascais.

A igrexa de Pascais, de Santa Uxía, é románica (s. XII), cun magnífico retablo barroco. é outra igrexa que ten o cemiterio integrado.

O panel e a frecha de Gorolfe e Vilachá indican o sentido a seguir.

Hai frechas amarelas sobre algúns muros que, ás veces, non se distinguen moi ben, pero non se preocupe porque dende hai séculos as igrexas seguen sendo uns dos mellores sinais na ruta xacobea.

Un dos sinais lle dirá que restan 114Km ata Santiago.

Tras pasar a igrexa de Pascais a senda continúa ata Gorolfe, lugar no que se pode ver unha pequena fervenza no río Oribio e unha capela. Desde aí o camiño sae a unha pista asfaltada  que vai alternando tramos de terra con tramos asfaltados ata chegar a Veiga de Reiriz.

Na aldea de Veiga de Reiríz tamén alterna camiño de terra con asfaltado, e gozará coa paisaxe. Ten a igrexa de Santo Estevo que é románica do século XII, cunha fermosa ábsida pentagonal e espadana. No interior ten un retablo barroco dun só corpo con columnas abalaustradas. As imaxes son de Santo Estevo, San Xosé e Santa Lucía.

A última aldea do concello de Samos pola que pasa é Sivil. Despois Perros e a continuación Calvor que xa pertencen a Sarria.

Web da Xunta sobre o Camiño Francés por Samos:

https://www.caminodesantiago.gal/es/planifica/las-rutas/camino-frances/etapa-triacastela-sarria-por-samos

Información sobre el documento

Escudo del    Concello de Samos
Concello de Samos
Plaza de España N°1 – 27620 Samos - Lugo (Galicia)
Teléfono: 982 546002
E-mail: concellosamos@concellosamos.gal